بازدید از خانه کمدین نامدار سینما با موبایل 

به گزارش جام جم، در ابتدای این مراسم، امیر تاجیک درباره چگونگی ساخت این اثر گفت: من برای تولید مستند «آخرین دیپلمات» سفری به سوییس داشتم. فرصتی فراهم شد تا به بازدید خانه چارلی چاپلین در 25 سال آخر حیاتش در این کشور بروم که امروز به موزه تبدیل شده است. در این فرصت کوتاه با موبایل از بخش‌هایی از این خانه‌موزه تصویربرداری کردم که ماده اولیه ساخت این مستند شد. این فیلم تجربه حضور من در خانه چارلی چاپلین و ذهنیتی است که از دوران کودکی از این هنرمند برجسته داشته‌ام.

این مستندساز افزود: من در سفر قبلی‌ام به افغانستان برای تولید مستند «سکوهای امن افغانستان» به محلی رفتم که محل خرید و فروش سنگ‌های قیمتی بود که در آن متقاضیان و فروشندگان با روش‌های سنتی خاصی این سنگ‌ها را معامله می‌کردند. اگر قرار بود در آن جا از ابزارهای مرسوم تصویربرداری استفاده کنم با مخالفت آن افراد مواجه می‌شدم؛ درحالی‌که با استفاده از گوشی تلفن همراه حساسیت‌برانگیز نبود و طبیعی‌ترین رفتار آنها را با موبایل به تصویر کشیدم..

در ادامه، بخش‌های مورد اشاره تاجیک از مستند «سکوهای امن افغانستان» برای حضار پخش شد.

تاجیک سپس عنوان کرد: در مستندسازی برایم «قصه و روایت» محوریت دارد؛ سعی کردم در «دنیای چاپلین» هم از عنصر روایت بهره ببرم. در این مستند، واکنش چاپلین نسبت به جامعه عصر خودش و وقایع آن دوران را می‌بینیم.

وی افزود: دلیل جذابیت چارلی چاپلین برای من، جمله معروفی است که بعد از درگذشت چارلی چاپلین تیتر روزنامه‌ها شد؛ «مرد کوچکی که انسان را بزرگ کرد». او شخصیتی بود که از هیچ، به یک شخصیت موثر و جهان شمول تبدیل شد. ویژگی مهم چاپلین در آثارش خلاقیت و وسواس بیش از حد اوست. دراین مستند هم می‌بینیم که فیلمبرداری یکی از سکانس‌های فیلم «روشنایی‌های شهر» 342 برداشت داشته است.

سازنده مستند « دنیای چاپلین» عنوان کرد: بسیاری از کارگردانان دنیا وامدار آثار و شخصیت هنری او هستند. در کشور خودمان هم بسیاری از فیلمسازان و کمدین‌ها از او تأثیرگرفته اند. فیلم سینمایی «مارمولک» از فیلم «زائر» چاپلین و فیلم «ساعت پنج عصر» از فیلم «عصر جدید» او الگو برداری شده است.

در ادامه محسن عسگری پژوهشگر و استاد تاریخ دانشگاه که نویسندگی متن مستند «دنیای چاپلین» را به عهده داشت در صحبت‌ کوتاهی با اشاره به تصویربرداری این فیلم با موبایل گفت: در ساخت یک اثر هنری، نداشتن ابزار مهم نیست؛ آنچه اهمیت دارد داشتن دغدغه و ایده برای تألیف و تولید است و این که سازنده اثر ذهن خلاقی داشته باشد.

وی اظهار کرد: اثری که با دغدغه ساخته شده، تفاوت خود را با آثار دیگر نشان می‌دهد. امروزه موبایل‌هایی با کیفیت تصویربرداری بالا در دسترس همگان است اما هر کسی نمی‌تواند با این ابزار یک فیلم موثر، جذاب و آگاهی‌بخش بسازد که پشت آن دغدغه‌ای وجود داشته باشد. به قول حضرت حافظ: «نه هرکه چهره بر افروخت دلبری داند».

عسگری گفت: امیر تاجیک به عنوان مستندساز همیشه با زاویه دید مستقل خودش به موضوعات می‌پردازد که گاهی مخاطب را شگفت‌زده می‌کند. این به خاطر دغدغه‌مندی و روایت خاصی است که او در مستندها استفاده می‌کند.

در ادامه، امیر تاجیک بار دیگر روی سن حاضر شد و با اهدای هدیه از محمد سرافراز رئیس پیشین سازمان صداوسیما، مهدی شاملو مدیر فرهنگی، مرتضی شمسی مدیر شبکه جهانی الکوثر و احسان آقایی رئیس موزه هنرهای معاصر تهران که در تولید و نمایش این مستند همکاری کرده بودند تقدیر کرد.

نمایش مستند 43 دقیقه‌‍‌ای «دنیای چاپلین» پایان بخش این مراسم بود.

یک مستند متفاوت از هنرمندی متفاوت

محمد سرافراز رئیس سابق سازمان صداوسیما در حاشیه این مراسم ضمن ابراز خرسندی از تولید چنین آثاری گفت: آثار چارلی چاپلین با مسائل انسانی و جهانی سروکار دارد و از این حیث هنرمند متفاوتی است. در مستند «دنیای چاپلین» هم شاهد نگاه جدید به زندگی و کارنامه این شخصیت هستیم. در این اثر به شکلی موجز و مختصر، هم به دوره کودکی و قبل از شهرت او و هم به دوران کاری او پرداخته می‌شود.

وی اظهار کرد: در این میان، مستندساز از آن بخش از زندگی چاپلین که در دهه 50 میلادی به جریان مک‌کارتیسم و اخراج او از ایالات متحده آمریکا مربوط است نیز غافل نشده است. اتفاقی که به تنهایی می‌تواند سوژه یک مستند مستقل نیز باشد.

سرافراز عنوان کرد: از نگاه من تصویربرداری مستند با موبایل نه تنها عاملی منفی نیست، بلکه به خاطر این که پشت آن یک فکر بوده اثر خوب و ماندگار به وجود آورده است.

ضرورت درک تحول در ابزارها و قالب‌های مستندسازی

همچنین مرتضی شمسی مدیر شبکه الکوثر نیز عنوان کرد: من و آقای تاجیک در سازمان صداوسیما همکار هستیم. ایشان راش‌هایی را از سفر سوییس و بازدید از خانه چاپلین آورده بودند. من پیشنهاد کردم که بر پایه همین تصاویر ضبط شده می‌توان مستند خوبی از زندگی چاپلین ساخت چراکه زندگی این هنرمند برجسته دارای ظرایفی است که برای مخاطب ایرانی جذابیت دارد.

وی افزود: مستندسازان و فیلمسازان ما باید تحول در قالب‌های رسانه و ابزارهای تولید را درک کنند؛ چراکه این تحول، تغییر سلیقه و ذائقه را هم به همراه دارد. در رویکردهای جدید رسانه‌ای و به ویژه در تولید مستند، پروژه‌های بزرگ و زمانبر و ابزارهای تصویربرداری گسترده جایگاه قبلی خود را از دست داده و تولید محتوای جذاب بر تکنیک غلبه کرده است.

«دنیای چاپلین» به بررسی زندگی «چارلی چاپلین» نابغه هنر هفتم، تلاش‌های ضد جنگ وی، داستان اخراج چاپلین از آمریکا و تاثیراتی که در جهان قرن بیستم داشت، می‌پردازد.

با وجود استفاده از ساده‌ترین ابزار فیلم‌سازی، تحقیق و پژوهش مناسبی برای این فیلم انجام شده و در پساتولید (پست پروداکشن) از حرفه‌ای‌ترین عوامل سینما برای تدوین، صداگذاری، کالرکارکشن و تولیدات گرافیکی و ویدئوموشن استفاده شده است.

بابک بهداد، هادی آفریده، فرزاد خوشدست، معین کریم الدینی، میثم رازفر، نازنین پیرکاری، سیدمهدی مویدی، ابوالفضل کریمی اصل، نادر داودی، شهره رعایتی، رضا گنجی، صالح بهشتی، امیرمهدی صادقی، مجید نیک نفس و محمدرضا نظری از جمله مستندسازان حاضر در این مراسم بودند.